پی آر پی زانو (PRP) یا پلاسمای غنی از پلاکت) یکی از روش‌های پیشرفته و موثر در درمان آسیبهای مفصلی، آرتروز و التهاب زانو است. این تکنیک با استفاده از فاکتورهای رشد موجود در پلاکتهای خون بیمار، به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک میکند و می‌تواند جایگزینی مناسب برای روش‌های تهاجمی مانند جراحی باشد. در این مقاله، به بررسی دقیق مکانیسم اثر، مزایا، معایب، نحوه انجام، هزینه و مقایسه پی آر پی با سایر روش‌های درمانی می‌پردازیم.
پی آر پی زانو چیست؟
پی آر پی (PRP) مخفف پلاسمای غنی از پلاکت است که از خون خود بیمار گرفته میشود. در این روش، پس از گرفتن نمونه خون، با استفاده از سانتریفیوژ، پلاکتهای متراکم‌شده جدا می‌شوند. پلاکتها حاوی فاکتورهای رشد هستند که باعث تحریک ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، کاهش التهاب و تسریع بهبودی می‌شوند.
اگر می‌خواهید اطلاعات دقیق‌تر و تخصصی‌تری درباره تزریق پی آر پی به زانو داشته باشید، یا نیاز به مشاوره مستقیم با یک پزشک باتجربه در این زمینه دارید، می‌توانید با دکتر امیرحسین مجدی ،متخصص ارتوپدی و بهترین جراح تعویض مفصل زانو در تهران تماس بگیرید. ایشان با سال‌ها تجربه در انجام جراحی‌های مفصل و توانبخشی پس از آن، می‌توانند راهنمایی‌های لازم را متناسب با شرایط بدنی شما ارائه دهند. برای هماهنگی وقت مشاوره، لطفا با شماره‌های زیر تماس بگیرید:
چه زمانی پی آر پی به زانو تزریق می شود؟
تزریق پی آر پی برای درمان این شرایط استفاده میشود:
- آرتروز زانو (استئوآرتریت)
- آسیبهای غضروفی و پارگی مینیسک
- التهاب تاندون‌ها (تاندینیت)
- بورسیت زانو
- کاهش درد پس از جراحی‌های زانو
نحوه تزریق پی آر پی به مفصل زانو
این روش در چند مرحله انجام میشود:
ارزیابی و انتخاب بیمار
- پزشک ابتدا سابقه پزشکی و وضعیت زانو (MRI، عکسبرداری یا معاینه فیزیکی) را بررسی میکند.
- این روش برای بیماران با آسیبهای خفیف تا متوسط زانو (آرتروز درجه ۱ تا ۳، پارگی جزئی منیسک یا التهاب تاندون) مناسب است.
آماده‌سازی PRP
- خونگیری: حدود ۱۵ تا ۳۰ میلی‌لیتر خون از بازوی بیمار گرفته میشود.
- سانتریفیوژ: خون در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد تا پلاکتها از سایر اجزای خون جدا شوند.
- تهیه PRP: پلاسمای غنی از پلاکت (با غلظت ۳ تا ۵ برابر پلاکتهای خون معمولی) استخراج میشود.
تزریق PRP به زانو
- ضدعفونی کردن پوست: ناحیه تزریق با بتادین یا الکل استریل میشود.
- بی‌حسی موضعی (اختیاری): ممکن است از اسپری یا ژل بی‌حسی استفاده شود، اما معمولاً تزریق PRP بدون بی‌حسی انجام میشود.
- ورود سوزن: پزشک با هدایت سونوگرافی یا فلوروسکوپی، سوزن را دقیقاً به داخل مفصل زانو هدایت میکند.
- تزریق PRP: حدود ۳ تا ۸ میلی‌لیتر PRP به داخل مفصل تزریق میشود.
مراقبت پس از تزریق پی آر پی
- استراحت نسبی: ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول از فشار آوردن به زانو خودداری شود.
- کمپرس سرد: در صورت تورم یا درد خفیف، از یخ استفاده شود.
- پرهیز از ورزش سنگین: تا ۱ تا ۲ هفته از دویدن یا فعالیتهای شدید اجتناب شود.
- فیزیوتراپی: پس از ۱ تا ۲ هفته، تمرینات تقویتی و حرکات اصلاحی آغاز میشود.
مزایای تزریق PRP در زانو
- ترمیم طبیعی بافت‌ها (غضروف، تاندون و رباط)
- کاهش درد و التهاب بدون نیاز به داروهای شیمیایی
- کم‌تهاجمی و بدون عوارض جانبی جدی
- جلوگیری از پیشرفت آرتروز
- اثر طولانی‌مدت (6 ماه تا 2 سال)
عوارض احتمالی تزریق پی آر پی زانو
با اینکه تزریق PRP زانو عوارض آنچنانی ندارد اما خوب است برخی از شایع ترین و نادر ترین عوارض را بدانید.
- عوارض شایع تزریق پی آر پی زانو (موقت و خفیف):
- درد و ناراحتی در محل تزریق
- تورم و التهاب موقت مفصل زانو
- قرمزی یا گرمی خفیف در ناحیه تزریق
- کبودی یا خونریزی جزئی (به ویژه در افراد با اختلالات انعقادی)
- عوارض نادر پی آر پی مفصل زانو:
- عفونت (در صورت عدم رعایت شرایط استریل)
- آسیب به بافت‌های اطراف (عروق خونی، تاندون‌ها)
- افزایش موقت درد قبل از بهبودی
- واکنش‌های آلرژیک به مواد مورد استفاده
نکات مهم:
- این روش فاقد خطر انتقال بیماری‌های خونی است (چون از خون خود بیمار استفاده میشود).
- عوارض معمولاً کوتاه‌مدت بوده و طی چند روز برطرف می‌شوند.
- انتخاب پزشک متخصص و مجرب، احتمال عوارض را به حداقل می‌رساند.
برای کاهش عوارض، پرهیز از فعالیت سنگین 48 ساعت پس از تزریق و استفاده از کمپرس سرد توصیه میشود.
مقایسه PRP زانو با سایر روش‌های درمانی
| روش درمانی | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| پی آر پی (PRP) | ترمیم بافت، اثر طولانی‌مدت | هزینه بالا، نیاز به چند جلسه |
| تزریق کورتون | کاهش سریع التهاب | عوارض جانبی، اثر کوتاه‌مدت |
| اسید هیالورونیک | روان‌سازی مفصل | تاثیر موقت، نیاز به تکرار |
| جراحی | درمان دائمی در موارد شدید | دوره نقاهت طولانی، ریسک جراحی |
سوالات متداول پی آر پی زانو
خیر، با بی‌حسی موضعی انجام میشود و درد کمی دارد.
معمولا 1 تا 3 جلسه با فاصله 4 تا 6 هفته توصیه میشود.
بین 6 ماه تا 2 سال بسته به شرایط بیمار.
نتیجه‌گیری
پی آر پی زانو یک روش ایمن، طبیعی و مؤثر برای درمان آسیبهای مفصلی و کاهش درد ناشی از آرتروز است. اگرچه هزینه آن نسبت به تزریق کورتون بیشتر است، اما اثر طولانی‌مدت و توانایی ترمیم بافت‌ها، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از بیماران تبدیل کرده است.
